Kodeks pracy dokładnie i szczegółowo określa, jak długa może być przerwa w pracy oraz komu przysługuje. Warto zatem zaznajomić się z tymi przepisami, aby wiedzieć, czy pracodawca nie nadużywa swoich kompetencji.
Przerwa w pracy – co to jest?
Każdy pracownik pracuje określoną liczbę godzin, która przewidziana jest w przepisach. Jest podział na dwa systemy. Jednym z nich jest dzienny 8-godzinny tryb pracy, a drugim 40-godzinny tygodniowy tryb pracy. Pracownik musi w tym czasie przebywać na terenie firmy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Do czasu pracy należy wliczyć również przerwę, która jest obowiązkowa i pracodawca nie może jej odmówić. Przerwa w pracy przysługuje także kobietom karmiącym piersią, ciężarnym, osobom pracującym w uciążliwych warunkach lub tym, którzy muszą odbyć szkolenie BHP lub przeprowadzić badania okresowe. Jak widać, jest wiele sytuacji, w których pracodawca nie może odmówić pracownikowi obowiązkowej przerwy.
Kodeks pracy przerwy
Ustawa z dnia 26.061974 roku dokładnie mówi, że pracownik ma prawo do przynajmniej 15-minutowej przerwy w przypadku pracy wynoszącym dłużej niż 6 godzin. Taka przerwa wliczona jest oczywiście w czas pracy. W obecnych czasach jednak wielu pracowników pracuje znacznie dłużej. Często są to zmiany 12-godzinne, a więc jak sprawa z przerwą wygląda w takiej sytuacji? W tym przypadku także pracownik ma co najmniej 15 minut przerwy bez względu na to, czy pracuje 6, 8 czy 12 godzin. W niektórych przypadkach 15 minut to za mało, aby zjeść posiłek lub załatwić jeszcze inne sprawy, dlatego też w ustawie przewidziano, że przerwa może trwać maksymalnie 60 minut, jeśli jest taka konieczność. Dodatkowo pracodawca może także wprowadzić przerwę dodatkową, która już nie będzie się wliczać do czasu pracy. Jeśli przerwa zostanie wydłużona, to pracodawca ma obowiązek uwzględnić taką informację w odpowiednich dokumentach. I tak można wpisać to w układzie zbiorowym pracy, regulaminie lub umowie o pracę. Osoby niepełnosprawne mają dodatkową przerwę, która wynosi 15 minut i jest przeznaczona na gimnastykę lub odpoczynek. Pracownik, który wykonuje swój zawód w uciążliwych warunkach, może liczyć na dodatkową przerwę lub obniżenie dobowego czasu pracy.
Praca przy komputerze a przerwa w pracy
W obecnych czasach wiele osób pracuje przy komputerze. Wiadome jest, że monitor komputera negatywnie wpływa na zdrowie, a szczególnie na wzrok. Z tego względu w ustawie został wprowadzony zapis, który mówi o dodatkowych 5 minutach przerwy od pracy przy monitorze po każdej pełnej godzinie. Oczywiście jest to przerwa, która wlicza się do godzin pracy, a więc pracownik otrzymuje za nią wynagrodzenie. Jest jeszcze kwestia pracowników w młodym wieku, którzy mają także dodatkowe przywileje. Na wstępie należy określić, kogo można nazwać mianem młodocianego pracownika. Są to osoby od 15. do 18. roku życia. Takie osoby mogą pracować 4,5 godziny, a jeśli ten czas zostanie przekroczony, to pracownikowi przysługuje 30-minutowa przerwa, za którą należy się wynagrodzenie.
